Atmosferdeki soluduğumuz havada % 21 oksijen (O2), % 78 azot (N2), % 0,9 argon (Ar) ve % 0,1 oranında diğer gazlar bulunmaktadır.
Oksijen konsantratörü cihazları ortam havasındaki gazları ayrıştırır ve moleküler elek dediğimiz sistem ile % 95 (± 3) saflıkta oksijen üretir. Moleküler elekler sayesinde insan sağlığına uygun bir şekilde oksijen gazı üretilmektedir.
Oksijen üretimi yapılırken cihazın kompresörü dış ortamdaki havayı çeker ve moleküler elek (molekular sieve) maddesi bulunan haznelerin içine gönderir. Oradaoksijen ayrışır ve bir kaç işlemden geçtikten sonra hastaya gönderilir. Oksijen ayrıştırması kompresörün hazne içinde yüksek basınç oluşturması ile olur. Kompresör bu basıncı oluşturmak için atmosferdeki havayı güçlü bir şekilde emer, bu sırada ortamdaki birçok partikülü de içine çeker. Bu olay kompresörün ömrünün kısalmasına sebep olmaktadır. Ayrıca bu partiküller moleküler elek dolu olan tüplerin içine giderse cihazın oksijen üretimi azalmaya başlar. En kötüsü ise cihaz içinde biriken bu kirli maddeler kısa bir süre içinde hastaya gitmeye başlayacaktır ve direkt olarak vücut içine alınacaktır, enfeksiyon riski çok büyük oranda artacaktır.
Havadaki partiküller ve nem cihazın kompresör, moleküler elek (molekular sieve) ve valf gibi parçalarının içinde birikebilir. Bu tehlikeleri önlemek amacıyla oksijen konsantratöründe özel filtreler kullanılmıştır. Oksijen konsantratörü filtreleri sadece havanın geçmesine izin verir ve partiküller cihaza girmeden tutulur.
Bazı cihazlarda birden fazla filtre bulunabilir. Her oksijen konsantratöründe kullanıcının değiştirmesi gereken filtreler vardır, ayrıca belli periyotlarla teknik servisin cihaza bakım yapması gerekir. Çoğu oksijen konsantratöründe değiştirilmesi gereken keçe filtreler vardır. Bunları yıkayıp tekrar kullanmak cihazın ömrünü kısaltır. Filtreleri yıkamak, filtrenin partikül yapısını bozduğu için önerilmemektedir. Ayrıca bu filtreler ıslak kullanılırsa cihaz içinde nem birikir ve moleküler elek (molekular sieve) maddesi çok kısa süre içinde özelliğini kaybeder. Bu durumda cihaz oksijen üretemez. Keçe filtre kullanılan cihazlar için teknik servisten yeni filtre tedarik edilmeli ve değişimi yapılmalıdır. Filtreleri yıkayıp kullanmak kısa vadede ekonomik görünse de uzun vadede büyük zararlara yol açar.
Cihazların içindeki filtrelerin bir süre sonra kapasitesi dolacaktır ve tıkanma durumuna gelecektir. Böyle bir durumda kompresöre giden hava akışı azalabilir, cihaz aşırı ısınıp yanabilir. Cihazda aşırı ısınma var ise hemen teknik servisinize haber veriniz
Su kabı (Nemlendirme Kabı), Oksijen Kanülü, Oksijen Kateteri, Oksijen Maskesi
Oksijen konsantratörlerinden çıkan oksijen gazı nemlendirilmeden hastaya gönderildiğinde üst solunum yollarında kurumaya yol açabilir. Kullanıcıların, nemli oksijen kullanmadıklarında, burunda yanma, boğazda kuruluk ve öksürük gibi şikayetleri olabilmektedir. Bunu önlemek için mutlaka oksijen konsantratörü su kabının minimum ve maksimum limitleri arasına saf su veya içme suyu konulmalıdır. Saf su (kaynatılıp soğutulmuş su da olabilir) su kabında kireçlenme olmasını geciktirecektir, böylece su kabı daha uzun süre kullanılabilir. Kireçlenme sonucu, nemlendirme kabı (su kabı) tıkanırsa kullanıcıya oksijen gitmeyecektir. Bu durum oksijen konsantratörüne de zarar verebilir. Acil durumlar için yedek bir nemlendirme kavanozu (su kabı) bulundurmanız önerilir.
Nemlendirme kaplarının içine konulan su her gün değiştirilmelidir. Değiştirilmediğinde suyun içinde bakteri çoğalabilir, bu nedenle hasta enfeksiyon alabilir. Cihazdan çıkan oksijen gazı öncelikle suyun içinden geçer böylece hastaya giden hava nemlendirilmiş olur. Suyun ve odanın sıcaklıkları farklı olduğundan dolayı kullanılan oksijen kanülünün içinde su birikebilir. Bu durumda oksijen kanülünün değiştirilmesi veya kanülün içindeki suyun temizlenmesi önerilir. Aksi hallerde hastaya su damlacıkları gidebilir ve bu durum rahatsızlık verebilir.
Oksijen kanüllerinin 2, 5, 7, 10 ve 15 metre uzunlukta olanları vardır. 15 metreden uzun kanül kullanılması önerilmez. Oksijen kanüllerinin kısa sürede değiştirilmesi gerekir. Değiştirilmediğinde sertleşir ve hastayı rahatsız eder. Oksijen konsantratörleri, oksijen kateterleri ve oksijen maskeleriyle de kullanılabilir. Oksijen maskelerinin çocuklar ve yetişkinler için modelleri vardır.
